علائم، تابلوها و تجهیزات ترافیکی

تابلوها و تجهیزات ترافیکی

نصب علائم واضح و موثر، از جمله ضرورت‌های مهندسی راه و ترافیک به منظور بهره وری مناسب از راههای موجود در کشور، محسوب می‌شود.

قبل از مطالعه این بلاگ لازم است بدانید در قسمت فروشگاه یونکس میتوانید تمامی تجهیزات ترافیکی را تهیه کنید کافیست روی لینک کلیک کنید و وارد فروشگاه شوید.

جاده ای‌ که دارای علائم کم و نامناسب است، به‌عنوان یک راه رضایت‌بخش تلقی نمی‌گردد. از طرفی استفاده‌کنندگان از راه‌ها جهت کسب راهنمایی و دریافت اطلاعات مورد نیاز، و مقامات مسئول جهت انجام وظیفه‌ی مؤثر و اِعمال قوانین ترافیک به این علائم، متکی بوده و از آن‌ها به‌ عنوان وسایلی که ایمنی تردد جاده‌ای را افزایش می‌دهند، استفاده می‌نمایند.

 

علائم مذکور نه تنها شامل علامت‌هایی بر روی پایه‌ها است بلکه خط کشی‌ها، چشم گربه‌ای‌ها و سایر تجهیزات ایمنی را نیز در بر می‌گیرد.

 

علائم بایستی چنان باشند که به موقع و به طور مشخص، راهنمایی‌های صحیح را به استفاده‌کنندگان از جاده‌ها ارائه نمایند. این‌گونه راهنمایی‌ها بایستی

واضح و شفاف بوده و به سرعت قابل درک باشند. علائم را نباید زودتر از زمان مورد نیاز عرضه کرد، زیرا امکان از یاد بردن آنها هنگام تردد وجود دارد.

.همچنین نبایستی آنها را دیرتر از زمان مورد نیاز عرضه نمود، زیرا در این صورت مانورها و عملیات بعدی استفاده‌کنندگان به مخاطره خواهد افتاد

انواع علائم و خط کشی‌های سواره‌رو و غیره، بایستی همراه با قوانین مربوط به خود به کار برده شوند. محدود کردن تعداد انواع علائم موجود به شناخت

 

سریع آن‌ها کمک می‌کند، همچنان‌که هماهنگی شکل، رنگ و حروف به کار برده شده برای هر نوع از علائم نیز، برای شناخت سریع آنها مفید است.

این کار باعث ایجاد علائم استاندارد برای مقامات مسئول می‌شود و در وقت طراحی علائم صرفه جویی می‌گردد.

 

چنان‌چه شکل‌ها و رنگ‌های گوناگون را برای گروه‌های مختلف علائم بکار بریم، به شناخت سریع آن‌ها کمک می‌کند. مثلا علائم خطر به شکل مثلث هستند و دارای یک علامت سیاه رنگ، همراه با زمینه‌ی سفید و حاشیه‌ی قرمز می‌باشند.

 

هماهنگی علائم به تنهایی کافی نیست. هماهنگی علائم بدون هماهنگی در کاربرد آنها، می تواند ایمنی جاده را مورد تهدید قرار دهد. برای مثال نصب علائم خطر با فواصل نامناسب از هم در مناطق مختلف، راننده‌ای را که به فاصله‌ی مشخصی در منطقه‌ی خویش عادت کرده، گیج می‌کند.
جهت بهره‌وری حداکثری مزایای علائم راهنمائی ،نه تنها لازم است که علائم، یکنواخت باشند بلکه نحوه‌ی استفاده از آن‌ها شامل نصب و روشنائی نیز بایستی یکنواخت باشد.

پیشینه تاریخی

در سال‌های گذشته کوشش‌های قابل توجهی از طرف سازمان ملل متحد، سازمان کشورهای اروپایی و آمریکایی به عمل آمده بود تا بتوان نوعی یکنواختی در مورد علائم راهها و علائم راهنمائی و رانندگی و خط کشی‌ها برقرار کرد.

 

در سال ۱۹۴۹ کنفرانسی از طرف سازمان ملل در ژنو به منظور تجدید نظر و به روز در آوردن سیستم قانون گذاری ترافیک بین‌المللی منعقد گردید که در زمینه‌ی این کنفرانس پروتکل ۱۹۴۹ برای علائم و چراغ‌های راهنمائی پذیرفته شد. این سند که آن‌ را پروتکل می‌نامیدند، سیستمی از علائم را توصیه می‌کرد که تقریبا به طور کامل متکی به علائم بدون کلمه بود و بر مبنای طرح‌های اروپائی طرح ریزی شده بود.

 

در اوایل دهه ۱۹۵۰ گروهی از کارشناسان سازمان ملل مأموریت یافتند تا این موضوع را مورد مطالعه بیشتری قرار دهند و یک سیستم بین‌المللی را توصیه کنند که در آن بهترین علائم پروتکل و بهترین علائم سیستم راهنمایی و رانندگی ایالات متحده آمریکا گنجانده شود. گزارش آن‌ها که در سال ۱۹۵۲ به اتمام رسید

 

بهترین علائم سیستم راهنمایی و رانندگی ایالات متحده آمریکا گنجانده شود. گزارش آنها که در سال ۱۹۵۲ به اتمام رسید، به نام پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ معروف است.
در سال ۱۹۵۷ کشورهای آمریکای مرکزی یک سیستم علائم راهنمایی و رانندگی را مورد تصویب قرار دادند که کلا بر مبنای پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ پایه ریزی شده بود.

 

در سال ۱۹۶۳ کشور کانادا پروتکل را بر طبق نیازهای خود تطبیق داد و در سال ۱۹۶۴ انگلستان پروتکل را برای علائم جاده‌های بریتانیا اقتباس کرد. در سال ۱۹۶۷ کمیته اقتصادی سازمان ملل متحد برای اسیا و خاور دور (اکافه) نوعی سیستم علائم را توصیه نمود که شبیه سیستمی بود که در پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ پیشنهاد شده بود و در همان سال دهمین کنگره آزاد راه‌های پان آمریکن توصیه نمود که کشورهای آمریکائی به عنوان رهنمون، آئین نامه اینترامریکن را برای ابزار کنترل یکنواخت ترافیک بپذیرند.

 

سیستم علائم در این آئین نامه شبیه سیستمی است که در پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ گنجانده شده بود.

به علت اینکه پروتکل و همچنین پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ مورد استفاده وسیع قرار گرفته بود و احتیاج به بازنگری داشتند، سازمان ملل در سال ۱۹۶۸ کنفرانسی درباره ترافیک جاده‌ها در وین منعقد نمود. این کنفرانس یک پیش نویس کنوانسیون درباره علائم و چراغ‌ها تهیه نمود که به نام کنوانسیون ۱۹۶۸ وین معروف است.

 

قسمت‌هایی از پروتکل و پیش نویس کنوانسیون ۱۹۵۳ در کنوانسیون ۱۹۶۸ وین گنجانده شده است. دولت وقت ایران نیز در کنفرانس وین شرکت نمود و یکی از امضاء کنندگان این کنوانسیون بود. همچنین در ماه می (may) 1976 تصویب نامه دولت ایران مورد کنوانسیون ترافیک جاده‌ها و کنوانسیون ۱۹۶۸ وین درباره علائم و چراغ‌های راهنمایی جاده‌ها به دبیر کل سازمان ملل تسلیم گردید.

 

در سال ۱۹۷۴ کنفرانس وزیران ترابری کشورهای اروپایی سندی را، به نام قوانین اروپایی ترافیک جاده‌ها ، علائم و چراغ‌های راهنمایی منتشر کرد. این عمل

نوعی هماهنگی با کنوانسیون ۱۹۶۸ وین و موافقت نامه اروپائی ۱۹۷۱ و ۱۹۷۳ ژنو می‌باشد و توسط کشورهای عضو به عنوان قوانین آزاد راه‌های اروپا پذیرفته شده است.

کلیات

عملکرد و طبقه بندی علائم:

علائم به منظور کنترل و هدایت ترافیک و افزایش ایمنی راهها بکار می‌روند لذا آن‌ها را باید فقط در محل‌هایی به کار برد که بتوان به آسانی به اهداف فوق رسید. علائم خطر اگر به طور وسیع در جایی به کار برده شوند که احتمال خطر نمی‌رود، نمی‌توانند باعث افزایش ایمنی راه گردند. از طرف دیگر در جایی‌که کنترل و هدایت لازم بوده و احتمال خطر وجود داشته باشد عدم نصب آنها به نفع استفاده کنندگان از راه نمی‌باشد.

 

علاوه بر خط کشی سواره رو و علائم موقتی، سه نوع علائم اصلی جاده وجود دارد. هر نوع از این علائم دارای شکل اساسی مربوط به خود است و همان‌طور که در فصل‌های بعدی گفته خواهد شد استفاده از بعضی رنگها فقط برای بعضی از انواع علائم محدود می‌گردد.

علائم بازدارنده و حکم کننده ( انتظامی ):

این علائم شامل مجموعه علائمی است که مربوط به ضرورت ، ممنوعیت و یا محدودیت می‌گردند. این نوع از علائم ممکن است مجبور کننده یا ممنوع کننده باشند و کلا باستثناء دو علامت خاص، همگی مدور هستند.

این استثنائات عبارتند از علامت ایست که هشت گوشه است و علامت رعایت حق تقدم عبور که مثلث متساوی الاضلاع است و رأس آن رو به پایین است . علائم بازدارنده و حکم کننده ممکن است دارای صفحات متمم در پایین باشند که بدین وسیله در رساندن پیام، علامت مورد نظر را کمک می‌کنند.

علائم خطر ( اخطاری ):

این علائم مربوط به خطراتی است که راننده در مسیر با آن روبه‌رو خواهد شد مانند علامت پیچ این علائم به شکل مثلث‌های متساوی الاضلاع هستند که رأس آن‌ها معمولا روبه بالا است.

این علائم دارای یکی، دو استثناء هستند. مانند علامت تعیین جهت که نشان دهنده‌ تغییر سریع جهت یا انحراف جاده می‌باشد و علامت خطر در بعضی از تقاطع‌های خطوط راه آهن و همچنین مثلث معکوس که جزء علائم انتظامی بوده و به منظور هشدار دادن یک توقف یا رعایت حق تقدم می‌باشد.

صفحات مستطیل شکل ممکن است در پائین علامت هشدار دهنده بکار روند تا بدینوسیله اطلاعات داده شده را تکمیل نمایند.

علائم اخباری ( اطلاعاتی ):

علائم اخباری معمولا اطلاعات مربوط به مسیر، مکانها ، وسائل و امکانات مورد علاقه رانندگان را ارائه می دهد. اکثر علائم اخباری بشکل مربع مستطیل هستند ولی بعضی علائم جهت نما دارای یک انتهای نوک تیز می باشد.

طرح و کاربرد علائم:

برای اینکه یک تابلو وظیفه محوله‌اش را انجام دهد، باید قادر باشد پیغام خود را به رانندگانی که با سرعت مجاز در جاده مسافرت می‌کنند، به طور واضح برساند. برای نیل به این منظور یک تابلو باید دارای فاصله دید مناسب جهت قرائت، ارزش رسیدن به هدف صحیح، سادگی محتوی، طرح ، روشنایی و انعکاس دهندگی موثری باشد.

 

در تهیه علائم در حین طراحی و ساخت، باید از افزایش بهای غیرضروری آنها جلوگیری کرد.
از مشخصات فوق‌الذکر خوانا بودن، مهمترین آنهاست و این عمل به وسیله اندازه حروفی که بکار برده می‌شوند تعیین می‌گردند. ولی اختلاف رنگ‌، زمینه و نوع حروف بکاربرده شده نیز مهم می‌باشد.

 

ارزشی که یک تابلو به منظور ارتقاء یک هدف خواهد داشت، متکی به رنگ و اندازه آن است. یک تابلو بزرگ ارزش هدفی کافی را در هر رنگی خواهد داشت، ولی انتخاب محل نصب که ارزش هدفی تابلو را از بین نبرد، برای تابلوهای کوچکتر در مناطق شهری ممکن است با مشکلاتی توام باشد.

 

برای سادگی محتوی و طرح، انتخاب پیام‌های سمبولیک، موثرترین راه خواهد بود ولی هرجا ضرورت ایجاب نماید، پیغام باید در کلماتی که به سرعت قابل فهم هستند خلاصه شود.

 

حروف اختصاری، کمتر رضایت بخش می‌باشند. زیرا معنی آن‌ها باید یادگرفته شده و به خاطر آورده شود. در پیشنهاد طراحی تابلوهایی که مخصوصا به وسیله مسئولین راه‌ها سفارش داده می‌شوند از به کاربردن لغت اختصاری باید پرهیز کرد.

 

اندازه، مهمترین عامل در هزینه تابلو می‌باشد. بنابراین تابلو باید طوری طراحی شود که خوانایی لازم را بدون ضایع کردن فضا ارائه دهد.
اگر فرض شود که یک راننده همیشه زمان معینی را برای درک پیغام تابلو بخصوصی لازم دارد، هرقدر سرعت حرکت او بیشتر باشد باید از فاصله بیشتری از تابلو شروع به خواندن پیغام نماید و تا قبل از انحراف توجه راننده به جاده، خواندن پیام را به پایان رساند.

 

یک راننده برای خواندن علائم، نباید مجبور باشد چشمان خود را بیش از ده درجه از جاده روبه‌روی خود منحرف نماید. بنابراین تا قبل از اینکه موقعیت زاویه‌ای او به بزرگتر از این حد برسد، باید عمل خواندن را تمام کرده باشد. این موضوع به اضافه مدت زمان لازم برای خواندن و فاصله بین علامت و کناره سواره رو، معین کننده فاصله‌ای است که باید بار اول برای یک سرعت فرضی قابل خواندن باشد.

با در نظر گرفتن این ملاحظات، طرح‌هایی با اندازه‌های مختلف برای علائم درست شده‌اند که برای سرعت‌های مختلف مناسب باشند. برای علائم جهت نما و

اخباری خوانا بودن کلمات دارای اهمیت فراوان می‌باشد و اندازه‌های مختلف حروف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای علائم سمبولیک، اندازه‌های مختلف ارائه گردیده‌اند.

 

حروفی که تقریبا برای تمام علائم راه‌ها به زبان انگلیسی انتخاب می‌شود از نوع حروف کوچک با حرف اول بزرگ، یک نوع الفبا است که در نوع اول حروف روشن روی زمینه تیره و در نوع دیگر حروف تیره روی زمینه روشن نقش بسته است.

انواع مختلف علائم، علاوه بر شکل‌های متمایز، دارای ترکیبات رنگی متنوعی می‌باشند. تعداد رنگ‌های مختلفی که می‌توان به طور مفید روی علائم مورد استفاده قرار داد، توسط ملاحظات زیباشناسی و فنی محدود می‌گردند.

 

با استاندارد کردن انواع علائم، باید یکنواختی در کاربرد،استقرار، ارتفاع نصب، روشنایی و انعکاس دهندگی آن‌ها، با در نظرگرفتن محدودیت‌های شرایط محیطی حفظ گردد.

همانطور که تاکنون تأکید شده، یکنواختی در استفاده از علائم دارای اهمیت درجه اول می‌باشد.
علائم ترافیک باید در هنگام تاریکی به اندازه روز روشن و موثر باشند. بنابراین علائم را باید روشنائی داد و این عمل را می توان مستقیما توسط یک منبع نور درونی یا بیرونی و یا با تولید انعکاس ایجاد نمود.

 

توصیه می‌گردد که به طور کلی، همه علائم خطر، بازدارنده و حکم کننده و جهت نما را در صورتی که فاصله آن‌ها تا چراغ الکتریکی بیش از ۵۰ متر باشد، در تمام ساعات تاریکی توسط یک منبع درونی یا بیرونی روشن نگاه داشت. هدف این عمل آن است که روشن نگاه داشتن علائم را در جایی که یک منبع اصلی برق وجود دارد، به تدریج الزامی نمود.

 

به علاوه علائمی که بدین طریق روشن نگاه داشته می‌شوند، باید شب نما باشند تا درصورتی که منبع برق قطع شود به وظیفه خود ادامه دهند. با چند استثناء مانند علائم توقف ممنوع، هرجا که علائم روشن نگاه داشته نمی‌شوند، باید آنها را منعکس کننده نمود. لازم به تذکر است که کلیه علائم باید منعکس کننده نور باشند.

استقرار علائم

چهار جنبه را باید در مورد استقرار علائم در نظر گرفت:

• انتخاب محل نصب آنها در کناره راه نسبت به تقاطع ، خطر یا سایر جنبه هائی که به این موضوع مربوط می شود.
•  نحوه قرار گرفتن آنها نسبت به کناره سواره رو و سایر جوانب مربوط به مقطع عرضی.
•  ارتفاع آنها از زمین
• جهت نصب

محل نصب:

برای اینکه بتوان به راننده وقت کافی برای متابعت از یک علامت ترافیک را داد، هر علامت باید به فاصله‌ای مناسب از نقطه مورد نظر در پیام علامت، نصب گردد. این فاصله بستگی به مقدار سرعت هر راه دارد.

 

چون علائم، جهت نشان دادن پیام‌هایی که قابل تشخیص و خواندن از فاصله دور باشند بر مبنای نوع و سرعت راه طرح ریزی شده‌اند، این موضوع ضروری است که علائم از فاصله مناسب قابل رؤیت بوده و توسط موانع پوشیده نشده باشند.

 

رانندگان به قرارگرفتن علائم در سمت راست جاده‌ها عادت کرده‌اند، بنابراین در استقرار آن‌ها باید به این نکته توجه گردد.
نصب علائم در سمت چپ، در راه‌های با جداکننده وسط که نصب علائم در سمت راست به تنهایی کافی نیست، ضروری می‌باشد. در سه راهی‌هایی که دارای اهمیت کمتری هستند، یک علامت در قسمت مرکزی که روبه‌روی هر دو جهت راه قرار گرفته باشد، کافی خواهد بود تا اینکه یک علامت در سمت راست هر قسمت قرار گیرد.

.در پیچ‌های سریع متمایل به راست، ممکن است نصب علائم در سمت چپ، نه تنها مناسب‌تر باشد بلکه چنین عملی ترجیح داده می‌شود.

قرار دادن علامت در طرف چپ نیز مکمل علامت طرف راست می باشد، مثلا در خیابانهای یکطرفه ، تابلو ورود ممنوع بهمین طریق باید در هر دو طرف نصب شود (به جز در خیابانهای باریک ) . در راههای شریانی با جداکننده وسط تکرار علامت میدان در سمت چپ نیز توصیه می‌شود.

بعضی مواقع روش‌های دیگری برای نصب علائم باید اتخاذ گردد. برای مثال، در تقاطع‌های سه راهی، علائم جهت نما برای رانندگان راه فرعی را می‌توان مستقیما در راه اصلی و مقابل راه فرعی قرار داد. در زیرگذرها ، علائم بالای سر ممکن است مناسب‌تر باشند. همچنین ممکن است علائم در میدان و یا روی جداکننده وسط نصب شود.

نحوه قرار گرفتن

در راههای شریانی با جداکننده وسط (بزرگراهها ) علائم باید به صورتی قرار داده شوند که نزدیک‌ترین لبه آن از کناره آسفالت حداقل ۱۲۰ سانتیمتر فاصله داشته باشد. و در جایی که شانه راه آسفالت شده، این فاصله از کناره شانه باید حداقل ۷۵ سانتیمتر باشد.

در راههای دیگر کلیه علائم باید چنان قرار داده شوند که نزدیک‌ترین لبه آن از کناره آسفالت و یا در صورت وجود شانه آسفالته، از کنار آن حداقل ۷۵ سانتیمتر فاصله داشته باشد.
در جایی که انحنا تند باشد یا شیب عرضی وجود دارد و یا علائم بر روی جداکننده وسط نصب می‌شوند، این فاصله باید به حداقل ۱۰۰ سانتیمتر افزایش یابد.

ارتفاع نصب:

در صورت امکان باید لبه پایینی تابلو ۱۵۰ سانتیمتر از مرتفع ترین نقطه سواره رو بالاتر قرار گیرد.در مناطقی که اکثراً ساختمان شده، علائم و تابلوها ممکن است به دلایل گوناگون در ارتفاعات نصب شوند.

در جایی که علائم در پیاده روها و در عرض آنها نصب می‌شوند، باید طبیعتاً راه کافی برای عبور عابرین پیاده باقی بگذارند. حداقل ارتفاع توصیه شده ۲۱۰ سانتیمتر می‌باشد ولی ۲۴۰ سانتیمتر ترجیح داده می‌شود.

جهت نصب:

در مناطق بین شهری ممکن است انعکاس نور آزار دهنده باشد بنابراین باید علائم طوری نصب شوند که این انعکاس را به حداقل برسانند.
علائم باید معمولا عمود بر خط ترافیک نصب شوند. استثنائات عمده موجود، صفحاتی هستند که ساعات توقف ممنوع را نشان می‌دهند و باید موازی جدول خیابان قرار گیرند. بعضی از علائم جهت نما باید به سمتی که راهنمایی می‌کنند، توجیه شده باشند.

علائم پایان محدودیت سرعت باید در انتهای طول قسمتی از جاده که شامل این مقررات می‌شود نصب گردند. به دلیل اینکه این علائم باید مورد توجه و اطاعت قرار گیرند، لازم است آنها را در نقاطی که دارای دید خوبی هستند نصب نمود.

بدین ترتیب معلوم می‌شود که، فاصله محدودیت سرعت ممکن است به وسیله بهترین محل نصب علامت، تحت تأثیر قرار گیرد. قبل از اتخاذ تدابیر حقوقی، تعیین مکان دقیق علائم پایان محدودیت سرعت باید مورد بررسی کافی قرار گیرند. این کار نباید به نحوی انجام پذیرد که طول قسمتی از راه که در آن محدودیت سرعت وجود دارد، به طور قابل توجهی افزایش یابد.

 

پیچها، تپه‌ها، گردنه‌ها، ساختمان‌ها و . . . که قابل تغییر نیستند، احتیاج به مکان‌یابی به خصوصی برای علائم دارند. ارجح است که فاصله استاندارد بین علامت و محلی را که به آن مربوط می‌شود به جای اینکه کاهش دهند، بیشتر نمایند، ولی افزایش‌ها باید در محدوده مجازی باشد.

 

اگر یک محل مناسب در محدوده این فاصله‌های مجاز یافت نشود، کاهش استاندارد بایستی مورد بررسی قرار گیرد. علائم پایان محدودیت باید تا حدی که عملی باشد در همان نقطه و یا نزدیک نقطه ای که در مقررات قانونی ذکر شده است جایگزین شوند.
در تمام مواقع فاصله صحیح دید تابلو باید حفظ شود. مخصوصا مهم است که اطمینان حاصل گردد گیاهان در حال رشد، گسترش تدریجی ساختمان‌ها و سایر عوامل مانند تابلوها و سایبان مغازه‌ها، مانع رؤیت علائم نگردند.

نصب علائم:

علائم باید تا حد امکان روی پایه های موجود مثلا تیرهای چراغ برق، با اجازه مسئولین مربوطه یا به دیوارهای مجاور پیاده رو نصب گردند. اما وقتی که پیاده‌رو عریض تر از ۲ متر باشد، راه حل دوم مطلوب به نظر نمی‌آید.

علائم به خصوص با حروف کوچک مانند تابلوهای ایستادن ممنوع، باید همیشه نزدیک به کنار سواره‌رو نصب گردند.
برای علائمی که احتیاج به دو پایه دارند ممکن است از یک تیر چراغ برق به عنوان یکی از پایه‌ها استفاده نمود. طرف دیگر می‌تواند توسط پایه یا دیوار نگاه داشته شود. هنگامی که علامتی فقط به تیر چراغ برق متصل می‌گردد به ندرت روشنایی کافی از آن چراغ به علامت می‌رسد.

 

در نصب علائم بزرگ به دیوارها یا پایه‌های دیگر باید توجه کافی نمود. زیرا نیروی باد یا تصادفات اتفاقی اتومبیل با تابلو می‌تواند تنش‌های بزرگی بر آن وارد کند.
پایه‌های فلزی که بدین منظور ساخته می‌شوند بهتر است لوله‌ای و با قطر مساوی در طول پایه باشند. این پایه‌ها نباید بلندتر از علامت یا دستگاه روشنایی باشند.

 

در مورد تک پایه‌ها و هر حالت ممکن دیگر، نصب باید به نحوی باشد که بعد از استقرار علامت، تابلو قادر به حرکت زاویه‌ای جهت تنظیم دقیق و بستن مجدد آن باشد. جایی که به علت بزرگی پایه احتیاج به وسایل نگهدارنده باشد، این وسایل باید در پایین پایه قرار گیرند.

علائم خیلی بزرگ در راه‌هایی با سرعت طرح زیاد، احتیاج به تیرهای بتونی یا فولادی ویژه‌ای خواهند داشت و صفحه علائم باید به طور محکم بادبندی و چهارچوب شده باشند. همچنین نصب وسایل روشنایی، مستلزم توجه خاصی است.

 

در جایی که چند علامت جهت یک محل وجود دارد، گاهی اوقات ممکن است که دو یا سه علامت را روی یک تیر نصب نمود. به هرحال بایستی توجه نمود که هیچ علامتی مانع دید یا متناقض دیگری نباشد.
علائم محدودیت سرعت باید همواره روی پایه‌های خود قرار گیرند، اما ترکیب این علائم مثلا بازدارنده یا حکم کننده و علائم تغییر محدودیت سرعت را می‌توان پشت به پشت نصب نمود.

 

بهتر است علائم بازدارنده و حکم کننده، به جز تابلوهای ایستادن ممنوع،  همراه علائم دیگر روی یک پایه نصب نگردند.
رنگ پایه‌های علائم، معمولا باید خاکستری باشد. پایه‌های علائم خطر و چراغ‌های راهنما باید سیاه و سفید باشند. پایه‌های بتونی به رنگ طبیعی خود باقی می‌مانند. پشت علائم و بادبندها نظیر گیره‌ها باید خاکستری رنگ باشد.

زمینه علائم:

 

تابلوها و علائم ممکن است اثر خود را به خاطر نحوه استقرار از دست بدهند. بعضی از تابلوهای کوچک‌تر ممکن است نتوانند در مقابل زمینه‌ای که رنگارنگ باشد قرار بگیرند و بعضی دیگر ممکن است به وسیله زمینه های قوی‌تر تاثیر کمتری داشته باشند.
تابلوهای تبلیغاتی که در پشت یا نزدیک علائم راهنمائی قرار دارند ممکن است گمراه کننده باشند. تبلیغات چشمک زن یا نئون ممکن است باعث ندیدن علائم را هنمایی به وسیله رانندگان شود.

تابلوها باید همیشه طوری نگهداری شوند که اثر اصلی و شرایط کلی خود را حفظ کنند. اگر اجازه داده شود که تابلوهای تهیه شده، اثر خود را بر اثر پوسیدگی تدریجی از دست بدهند، این عمل صرفا دور ریختن ثروت ملی محسوب می‌گردد.

به دلائل زیر تابلوها به مرور زمان کم اثر می شوند:

•  تغییر محل اتفاقی تابلو
• پوسیدگی حروف و رنگ
• کثیف شدن تابلو
• خسارت بوسیله برخورد با وسائط نقلیه

تابلوهای خسارت دیده یا کثیف باعث بی‌اعتباری مسئولین راه و کاهش مراعات علائم توسط رانندگان می‌شود. بنابراین مقامات مسئول راه باید تابلوهای خسارت دیده یا معیوب را فوراً تعمیر یا تعویض نمایند و همیشه آنها را تمیز نگاه دارند، بازرسی منظم علائم و تابلوها باید انجام گیرد و در نقاطی که لازم است تعمیرات منظم به عمل آید.

 

علائم روشن یا منعکس کننده باید در خلال شب مورد بازرسی قرار گیرند.

تمیز کردن منظم تابلوها ضروری است. در مورد تعداد دفعات نظافت، اصل مشخصی را نمی‌توان ارائه داد، زیرا مقدار کثیفی تابلو،  به نسبت ناحیه ، آب و هوا ، فصل و محل تابلو متفاوت است. تابلوهای روشن یا منعکس کننده اگر خسارت ببیند و یا کثیف باشند فوراً اثر خود را از دست می‌دهند.

مطالب مربوط به علائم بازدارنده و حکم کننده:

الف : علامت ایست:

علامت ایست، یکی از مهمترین علائم از دسته بازدارنده و حکم کننده است. علامت ایست متداول در ایران به شکل مدول بوده و خیلی کم از طرف رانندگان مورد توجه قرار می‌گیرد. نوع دیگر توصیه شده توسط کنوانسیون وین نوع هشت ضلعی با زمینه قرمز است که کلمه STOP به رنگ سفید درون آن نوشته شده است.

 

چنین شکلی منحصر به فرد بوده و به همین جهت در کلیه شرایط اعم از برفی و بارانی به سادگی قابل تشخیص است. با توجه به این نکات، شکل هشت ضلعی برای استفاده توصیه گردیده است. شکل هشت ضلعی به خوبی در جهان شناخته شده و کشورهای اروپایی و آمریکا آن را پذیرفته‌اند.

کلمه انگلیسی STOP از لحاظ بین‌المللی به عنوان یک نقش شناخته شده، پذیرفته شده است ولی پیشنهاد می‌گردد که تا آشنایی عامه به عنوان یک دوران آموزشی ده ساله ، کلمه‌ی (ایست) نیز پایین تابلو نوشته شود.

 

ب : خط مورب:

علائم بازدارنده به طوری که در کنوانسیون وین مشخص شده، به شکل مدور و با حاشیه قرمز رنگ می‌باشند. چنین طرحی به خودی خود، موضوع ممنوعیت را در بر دارد. با این وجود، ترسیم یک خط قرمز رنگ مورب در قطر تابلو، که از نقش روی آن بگذرد جهت تأکید بیشتر بر مفهوم پیام، از لحاظ بین‌المللی متداول است.

 

ج : پیام‌هایی که به دو زبان روی علائم نوشته می‌شوند.

با توجه به علائمی که اشاره شد، عوامل اصلی که باید در یک علامت راهنمایی وجود داشته باشند عبارتند از :

درک پیامی که روی آن علامت است، خوانایی پیام و استاندارد بودن اندازه علامت، با عنایت به عوامل فوق و همچنین ساده بودن طبیعت پیام‌هایی از قبیل “ ۹٫۴ T ” و یا “ ۲٫۹ M ” توافق گردید که به زبان انگلیسی نوشته شوند.

ضمنا جهت درک چنین پیام‌هایی، باید به رانندگان آموزش کافی داده شود. این علائم بیشتر مورد استفاده رانندگان کامیون هستند ولی رانندگان اتومبیل سواری نیز باید از معنی آن مطلع شوند تا لااقل بدانند که این علامت مربوط به آنها نیست. در مورد تابلوهای متمم،در ابتدا توافق شده بود که نوشته‌های آن‌ها فقط به زبان فارسی باشد.

بعداً چنین نتیجه گرفته شد که، چون تعداد قابل ملاحظه‌ی از رانندگان به زبان فارسی آشنایی ندارند و پیام داده شده مسلما باید به وسیله کلیه رانندگان مفهوم گردد، بهتر است نوشته‌های تابلوهای متمم در راه‌های بین‌المللی به دو زبان فارسی و انگلیسی و در سایر راه‌ها، فقط به زبان فارسی باشد. لازم به ذکر است که صفحه متمم باید به فاصله پنج سانتیمتری لبه پایین علامت نصب شود.

مطالب مربوط به علائم اخباری (اطلاعاتی ):

تهیه یک صورت کامل از مقصدهای عمده و درجه ۲:

منظور از مقاصد عمده ، شهرهای عمده و سایر نقاط پرترافیک می‌باشند. هر نقطه‌ای که در تقاطع دو راه مهم قرار گرفته باشد، از لحاظ ترافیکی حائز اهمیت است. مقاصد عمده شامل کلیه شهرهای بزرگ خصوصا آنها که در انتهای یک آزاد راه یا بزرگراه واقع می شوند، نقاط کناره دریا و مناطق نظیر آن می‌شوند.
در پاره ای موارد، این گونه مقصدها به اضافه مقصدهای نزدیک و اصلی روی علائم دیده می‌شوند.

علامت مربوط به شماره راه‌ها:

فرم فعلی تابلوها چهارگوش پیشنهاد شده‌اند. صرفا نحوه انتخاب رنگ تابلوهای شماره‌گذاری راه‌ها، مشخص کننده نوع راه نیز می‌باشد. دلیل دیگری جهت انتخاب فرم چهارگوش صرفه جویی در مخارج و مصالح به کار رفته بوده است. زیرا فرم‌های غیر از این، منجر به اندازه‌های بزرگتری خواهند شد.

علائم تکرار کننده راه‌های کمربندی:

این علائم از یک مستطیل ساده تشکیل شده و روی آنها کلمه جاده کمربندی نوشته می شود و در فواصل لازم در این جاده تکرار می‌شوند. رنگ این علائم بستگی به نوع راه‌هایی که به جاده کمربندی ختم می‌شوند ، دارد.

شماره‌گذاری تقاطع‌ها:

فرض شده است که در طرح سیستم تابلوهای آزاد راه ها و بزرگراه‌ها، شماره‌گذاری تقاطع ها مورد نظر نیست. هرچند اگر در آینده چنین تصمیمی اتخاذ گردد، این کار خصوصا برای جاده‌های بین شهری از طریق کاربرد تابلوهای متمم که شماره تقاطع روی آنها ذکر شده و به تابلوهای پیش آگاهی، الصاق می‌شوند، به سادگی قابل اجراست.

 

در مناطق شهری به علت اینکه راه‌ها دارای شماره نیستند، و تقاطع‌ها نیز نزدیک به هم می‌باشند، این موضوع مشکل‌تر می‌شود. یک راه‌حل این است که خروجی‌ها به وسیله شماره خودشان مشخص شوند که در این صورت نیز ممکن است بین شماره راه و شماره خروجی اشتباه شود.

 

به هرحال استفاده از تابلوهای شماره‌گذاری راه، ممکن است از اشتباه حاصل جلوگیری نماید. در سیستم شماره‌گذاری تقاطع‌ها، وقتی که در یک تقاطع دو خروجی وجود دارد و هریک از خروجی‌ها نیز مربوط به یک راه مستقل باشد که به تقاطع می‌رسد، ممکن است اشکالاتی ایجاد شود.
در بعضی کشورها این قبیل خروجی های بصورت (۲۱۳ الف) و (۲۱۳ ب) شماره‌گذاری می‌شوند. این موضوع در ایران عملی نبوده و هر خروجی باید جداگانه شماره گذاری شود.

استاندارد نمودن اندازه علائم:

تا حد امکان سعی شده است علائم بصورت استاندارد طرح شوند . قوانین طرح در این مورد، راه‌های اصلی هستند.

کلمه ” کیلومتر ” در نوشته های فارسی:

کلمه (کیلومتر)، که با اعداد به کار می‌رود، به صورت یک علامت، جلوه‌گر شده و برای صرفه‌جوئی در ابعاد و ظاهر بهتر، می‌توان آن‌ را به نصف ارتفاع خود تقلیل داد.

نوشته ها و ارتفاع حروف فارسی :

آزمایش در تهران به منظور اندازه‌گیری میزان خوانایی ۲۱ کلمه فارسی که تعدادی از آن‌ها، نام‌های آشنای شهرهای بزرگ و بقیه کلمات غیر آشنا بودند با استفاده از ده (ناظر) به عمل آمده است. سه کلمه از کلمات فوق به زبان انگلیسی و بقیه به فارسی انتخابشد. سپس کلمات فوق‌الذکر در سه گروه ،که هر گروه نماینده ارتفاع معینی از حروف بودند، تقسیم شدند.

 

ارتفاع حروف آزمایش شده به ترتیب ۲۰ سانتیمتر، ۳۰ سانتیمتر ، ۴۰ سانتیمتر و ۵۰ سانتیمتر و نوع الفبای انتخاب شده یک نوع خط متداول جهت نوشتن در شهر تهران بود. برای حروف به ارتفاع ۲۰ سانتیمتر از خط متداول دیگری و نیز از حروف الفبای انگلیسی آزمایش به عمل آمد.

 

بدین ترتیب فاصله متوسط خوانایی برای کلیه (ناظرین )  و همچنین متوسط خوانایی برای ارتفاع حروف (در گروههای سه کلمه ای) که از مقابل تمام ناظرین عبور داده شدند محاسبه گردید.

نتایج بدست آمده عبارتند از :

بین ناظرین و بین خوانایی کلمات مختلف در یک ارتفاع معین اختلاف قابل ملاحظه‌ای مشاهده شد.
آشنایی با کلمات از فاکتورهای عمده به شمار می‌رفت به طوری که ۲۰درصد، اختلاف خوانایی بین کلمات آشنا و کلمات ناآشنا در یک ارتفاع حروف معین وجود داشت.

 

اساس نوشتن تابلوهای راهنمایی، دارا بودن وضوح به میزان ۹۹ درصد آماری است. اما اختلاف بین متوسط بالا و ۹۹درصد آماری وضوح، برابر ۲۰درصد می‌باشد. این موضوع نیز در ترسیم بهترین خط از روی کمترین مربعات در نظر گرفته شده است.

این خط از روش رگرسیون خطی (همبستگی خطی) با فرض اینکه یک رابطه خطی بین ارتفاع حروف و میزان دید موجود است، ترسیم گردید.

معادله این خط عبارت است از :
سانتیمتر ۶۳/۵ ـ (فاصله دید ) × ۴۶۸۴/۰ = ارتفاع حروف ( سانتیمتر )
Y = 0.4684 – ۵٫۶۳

در این فرمول فاصله دید D بر حسب متر می‌باشد . این معادله باید با معادله ای که برای هر ۳ متر فاصله دید ۷ سانتیمتر ارتفاع حروف انگلیسی را پیشنهاد می‌کند مقایسه گردد.

 

قدم دوم این بود که فاصله دید برای سرعت‌های مختلف محاسبه گردد. این فاصله از روی زمانی که راننده برای خواندن تابلو احتیاج دارد تعیین می‌شود، به شرطی که چشم او بیش از ۱۰ درجه از خط مستقیم منحرف نشود . بدین ترتیب فاصله دید، تابعی است از تعداد کلمات و یا اعداد و اطلاعات روی علامت، سرعت وسیله نقلیه و فاصله جانبی راننده تا محل نصب علامت.

تحقیقاتی که در انگلستان بوسیله مور و کریستی از آزمایشگاه تحقیقات ترافیک به عمل آمده (تحقیق درباره علائم ترافیک، برای کنفرانس ترافیک سال ۱۹۶۳) نشان داد که فاصله دید به شرح زیر قابل تعریف است.
D= 0.284 VT + 5.7 S متر

که در آن :
D = فاصله دید متر
T = زمان قرائت تابلو بر حسب ثانیه
SS = فاصله جانبی از خط حرکت مستقیم اتومبیل تا محل نصب تابلو بر حسب متر به علت اینکه زبان‌های انگلیسی و فارسی دارای دو طبیعت کاملا مجزا هستند، برای علائم دو زبانه زمان قرائت بیشتری جهت حروف فارسی در نظر گرفته شد.

 

در نتیجه زمان T = +2 که در آن N مساوی تعداد مقصدهای نوشته شده روی تابلو می باشد، بعنوان زمان قرائت در نظر گرفته می‌شود. و مثلا اگر فرض شود که ۴ مقصد روی تابلو نوشته شده و راننده به دنبال آخرین مقصد روی آن است رابطه بدین صورت خواهد بود:

D = 0.946 V + 5.7 S
اگر مقادیر D بدست آمده از رابطه (۲) در رابطه (۱) قرار گیرد جدول ارتفاع حروف برای سرعتهای مختلف، محاسبه می‌شود.
برای سرعت‌های مختلف سواره رو، ارتفاع حروف متناسبی پیشنهاد شده است. حداقل فاصله دید لازم بدین طریق محاسبه گردید.

فاصله های داده شده:

 

عبارت از فواصلی هستند که راننده برای توقف بعد از قرائت تابلو، قبل از عبور از تقاطع لازم دارد. همچنین بر اساس تحقیقات ا نجام شده توسط مور و کریستی فاصله نصب تابلو از تقاطع بوسیله فرمول زیر بدست می آید.
Y = 0.293 RV + – ۵٫۷ S
که در آن :
Y = فاصله از تقاطع بر حسب متر
RR = زمان عکس العمل راننده (عملا یک ثانیه )

V= سرعت اولیه وسیله نقلیه بر حسب کیلومتر در ساعت
A = حداکثر شتاب ایمن وسیله نقلیه بر حسب متر بر مجذور ثانیه
مقدار A مساوی مقدار شتاب منفی است که با برداشتن پا از روی پدال گاز و فشردن آهسته ترمز بدست می‌آید. به عبارت دیگر اختلاف بین g 05/0 و g 2/0 یعنی g 15/0 که قابل قبول برای اکثر سطوح مرطوب است در نظر گرفته می‌شود.

 

محاسبه ارتفاع:

با استفاده از تحقیقات مور و کریستی درباره علائم ترافیک (TRRL) برای کنفرانس ۱۹۶۳ :
D = 284/0 VT 7/ 5 + S

که در آن :
V = سرعت وسیله نقلیه (۸۵% آماری ) به کیلومتر در ساعت
D = فاصله دید به متر
T = زمان خواندن علامت (ثانیه )
S = فاصله علامت از مسیر حرکت رانندگان ( خط وسط ) به متر

برای یک علامت دارای ۴ مقصد ۳۳/۳ = ۲ + T =
ثانیه خواهد بود و برای ۳۳/۳ = t خواهیم داشت :

S 7/5 + V 946/0 = D فاصله دید لازم به متر همانگونه که قبلا ذکر گردید ، مقادیر مختلف DD بر اساس رابطه اخیر و متغیرهای مختلف ، در جدول شماره ۲ آورده شده است.

 

با توجه به رابطه Y = 0.4684 D – ۵٫۶۳ که از جدول شماره ۱ بدست آمد و با جایگزینی مقادیر مربوط به فواصل دید لازم ( D) حاصل شد، ارتفاع حروف برای سرعت‌های مختلف تنظیم گردیده است.

۶۳/۵ ـ فاصله دید × ۴۶۸۴/۰ = ارتفاع حروف ( برحسب سانتیمتر )

 

انواع علائم بازدارنده و حکم کننده:

بسیاری از علائم بازدارنده و حکم کننده وسیله عملی ساختن احکام مربوط به عبور و مرور هستند (منظور از این احکام ، مقررات راهنمائی و رانندگی می باشد) بطور مثال ممکن است محدودیتی را برای گردش ترافیک، سرعت یا توقف ایجاد نمایند. بنابراین کمتر علامتی را می توان بدون توجه به این احکام نصب نمود.
این علائم ، حکم کننده یا بازدارنده هستند.
علائم حکم کننده درباره کاری که باید رانندگان انجام دهند، دستور می دهند. علائم ایست و رعایت حق تقدم نمونه ای از این علائم است سایر علائم حکم کننده مانند از راست برانید ، دایره ای شکل با علامت سفید و زمینه آبی می‌باشند.

علائم بازدارنده که به اشکال مختلف هستند به رانندگان در مورد کارهائی که نباید انجام دهند هشدار می‌دهند. ممنوعیت گردش یا ورود نمونه‌ای از این علائم هستند. علائم حداکثر سرعت مجاز و علائم محدودیت توقف، دیگر مثال‌هایی از این نوع می‌باشند

جنبه های قانونی:

علائم بازدارنده و حکم کننده دستوراتی به استفاده کنندگان از راه می دهند و کسی که از انجام آنها سرپیچی کند به پرداخت جریمه محکوم می گردد.
وقتی که این علائم دستوراتی را بوسیله نصب تابلو ابلاغ می کنند، هرگونه سرپیچی از رعایت آنها باید توجه به حکم مربوطه مورد رسیدگی قرار گیرد.

اندازه و محل نصب علائم:

اندازه‌های مختلفی برای علائم حکم کننده توصیه شده است. انتخاب اندازه علامت بستگی به ترافیک اصلی و شرایط راه دارد.
اگر تردیدی در مورد سرعت ترافیک وجود داشته باشد، باید به جای نوع راه ، سرعت اتومبیل‌های سواری ملاک انتخاب علامت قرار گیرد.

به طور کلی پنج یا شش اندازه برای اغلب علائم مورد استفاده قرار می‌گیرند، اگرچه برای علامت (ایست)، تنها سه اندازه توصیه می‌شود. حداکثر قطر علائم بازدارنده ۱۲۰۰ میلیمتر است. بهرحال تعدادی از این علائم در چنین نوعی در راههای اصلی قابل استفاده نیستند، در نتیجه حداکثر اندازه قطر لازم جهت این علائم ۹۰۰ میلیمتر خواهد بود.
در موارد متعددی، صفحات متمم برای تکمیل پیام مربوط به علامت بازدارنده و حکم کننده مورد نیاز است.
بعضی علائم بازدارنده و حکم کننده برای اندازه و نصب ، قوانین به خصوصی دارند که در بندهای بعدی، با توجه به هر علامت یا گروهی از علائم شرح داده شده است.

مفهوم علامت ایست و رعایت حق تقدم:

علائم ایست و رعایت حق تقدم دارای اهمیت بسیاری در تقاطع‌ها می‌باشند. مقررات راهنمایی باید مفاهیم زیر را برای این دو علامت برسانند:

الف ) هر وسیله نقلیه قبل از ورود به راه اصلی پشت خط کشی سفید عرضی که در سطح راه کشیده شده بایستاد یا اگر خط کشی بدلیل قابل رویت نباشد قبل از رسیدن به راه اصلی بایستد.

 

ب ) هیچ وسیله نقلیه‌ای از چنین خطی که به عنوان نزدیک‌ترین نقطه راه فرعی به راه اصلی است، اقدام به عبور نکند و اگر این خطوط برای مدتی و یا به دلیلی قابل رؤیت نباشند، نباید به نحوی به راه اصلی وارد شود که احتمالا موجب ایجاد خطری برای دیگر رانندگان در آن راه شود، یا باعث تغییر جهت یا سرعت رانندگان راه اصلی برای پرهیز از برخورد با این وسیله نقلیه گردد.

 

شکل منحصر به فرد این علامت امتیازی است برای شناسایی و آشنایی با مفهوم علامت، به خصوص در شرایط سخت آب و هوای بارانی یا برفی. معرفی این علامت باید همراه یک برنامه تبلیغاتی مناسب برای افزایش تاثیر آن در عموم رانندگان باشد در دوره آموزش که تا تجدید علامت ایست طول می کشد ( فی المثل ۱۰ سال ) بایستی کلمه ایست به زبان فارسی پائین علامت ایست نصب گردد.

 

علامت رعایت حق تقدم از یک مثلث، که رأس آن به سمت پایین است تشکیل گردیده. این علامت در ایران به خوبی شناخته شده است و ایجاب می‌کند که هیچ وسیله نقلیه‌ای بدون دقت، از خط عرضی سفیدی که به عنوان نزدیک‌ترین نقطه راه فرعی به راه اصلی، در سطح راه کشیده شده است اقدام به عبور ننماید. و اگر این خطوط برای مدتی و به دلیلی قابل رؤیت نباشد، نباید به نحوی به راه اصلی وارد شود که احتمالا موجب ایجاد خطری برای دیگر رانندگان در آن راه گردد و یا باعث شود که رانندگان راه اصلی به منظور پرهیز از برخورد با این وسیله نقلیه، تغییر جهت سریع و یا تغییر سرعت دهند.

علامت ایست:

علامت ایست، ممکن است تنها در راه فرعی و در سمتی که مقامات مسئول در نظر می‌گیرند، نصب گردد.
علامت ایست وقتی مورد استفاده قرار می‌گیرد که، برای ورود به راه اصلی میدان دید به اندازه‌ای کم باشد که توقف راننده الزامی‌گردد. این بدان معنی نیست که هرجا فاصله دید ذکر شده موجود باشد، علامتی قرار نگیرد و یا هرجا که این فاصله موجود نباشد، نصب علامت ایست لازم باشد. در این خصوص عوامل دیگری مانند موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:

 

• حجم ترافیک در راه اصلی و فرعی
• شیب راه فرعی
• دید در طول راه اصلی و در خط توقف
• آمار تصادفات
• وضع هندسی نامطلوب یا مشکلات غیر عادی در تقاطع

 

وقتی که در یک تقاطع در یک موقعیت، دید برای خط ایست محدود است، ولی بهتر از سایر قسمت‌های راه فرعی در نزدیکی تقاطع نیست (وجود تپه در راه اصلی) ممکن است علامت ایست دارای اهمیت کمی باشد. علامتی که به این ترتیب مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است حتی خطر را افزایش دهد. زیرا راننده‌ای که در چنین شرایطی می‌خواهد از تقاطع عبور کند، احتیاج به زمان بیشتری دارد تا اینکه بدون توقف از آن بگذرد.

به دلیل تأخیری که در ترافیک به وسیله علائم ایست ایجاد می‌شود، بایستی امکان بهبود وضع تقاطع، قبل از آن که علامت تجویز شود مورد بررسی قرار

گیرد. مثلا محدودیت دیدی را که به وسیله یک حصار ایجاد شده، می‌توان با کوتاه‌تر کردن یا برداشتن آن از بین برد و در آن صورت، دیگر احتیاجی به علامت ایست نخواهد بود.

 

اگرچه دید در هر دو جهت باید به حساب آید ولی دید در جهت چپ خیلی مهم‌تر است. وقتی که یک تقاطع مرتبا به وسیله پلیس کنترل می‌شود، علامت ایست غیر ضروری خواهد بود.

 

از استفاده غیر معمول از علائم ایست و رعایت حق تقدم باید پرهیز نمود. مثلا در یک چهارراه برای عبور از یک راه مستقیم باید تقدم واضحی به وجود آورد مگر آنکه ترافیک اصلی به سمت راست بپیچد و دیگر مسیرهای ورودی متقاطع دارای اهمیت و ترافیک کمتری باشند.

در این حالت باید طرح تقاطع به شیوه‌ای انجام گیرد که برای راه اصلی کاملا حق تقدم به وجود آورد. به طور معمول در چهارراه نباید علامت ایست را در دو راه مجاور هم قرار داد. یا اگر مسیر دارای علامت ایست است، نباید علامت رعایت حق تقدم را در راه مجاور آن نصب نمود.

وجود یک علامت ایست در یک مسیر، استفاده از این علامت در مسیر مقابل را ایجاب نمی‌کند و ممکن است از علامت رعایت حق تقدم استفاده نمود. برای هر مسیر فرعی باید علامت مورد لزوم آن در نظر گرفته شود.

نصب علائم ایست و علائم پیش آگاهی:

علائم ایست باید تا حد امکان نزدیک خط ایست مربوط به آن ولی نه در وضعیتی که به دید راننده لطمه وارد سازد نصب گردد.

به طور معمول این علائم ۲ متر قبل از خط توقف قرار می‌گیرند. اگر شرایط نصب از دیدن آسان علامت جلوگیری نماید باید این فاصله را افزایش داد، ولی این افزایش نباید از ۶ متر تجاوز کند. علامت باید در سمت راست راننده بوده و فاصله نزدیکترین نقطه آن از لبه آسفالت حداقل ۷۵۰ میلیمتر باشد. استثنائاً و برای تأخیر بیشتر، ممکن است علامت را در سمت چپ نیز تجدید نمود.

 

در یک خیابان یک‌طرفه عریض، تجدید علامت در سمت چپ الزامی می‌باشد. تجدید علامت وقتی که در دهانه راه فرعی، جداکننده در وسط وجود دارد نیز مجاز است.

 

وقتی که علامت ایست، به طور واضح قابل رؤیت نیست، یک علامت پیش آگاهی یا صفحه‌ای که فاصله را نشان می‌دهد، مورد نیاز است.
به منظور یکسان سازی، تمام علائم باید طوری نصب شوند که در راه‌های شهری ارتفاع لبه پایین علامت کمتر از ۱۶/۲ متر از سطح زمین نبوده و در راه‌های بین شهری این فاصله ۵/۱ متر از سطح راه باشد.

علامت رعایت حق تقدم:

علامت رعایت حق تقدم یک علامت دستوری است. در تمام راه‌های فرعی وقتی که خودروها به راه اصلی نزدیک می‌شوند باید وجود تابلو رعایت حق تقدم را به رانندگان خبر داد مگر آنکه علامت ایست، چراغ راهنما یا کنترل منظم پلیس وجود داشته باشد.
خبر دادن باید به وسیله علامت رعایت حق تقدم ، همراه با خط کشی مربوطه عملی گردد.

 

علائم خطر برای آگاه کردن از خطر و یا وجود خطرهای بعدی به کار می‌روند. گذشتن از این خطرها احتیاج به احتیاط بیشتر از طرف استفاده کنندگان از راه دارد و ممکن است کم کردن سرعت و یا به کار بردن تدابیر دیگر لازم باشد.

 

کاربرد صحیح علائم خطر می‌تواند کمک بزرگی به ایمنی راه بنماید، به منظور تأثیر کامل، علائم خطر بایستی فقط هنگام لزوم به کار روند. به کاربردن مکرر آن‌ها برای آگاه کردن از موقعیتی که کاملا واضح و روشن است، باعث کم شدن توجه به علائم شده در نتیجه از تأثیر جدی آنها کاسته خواهد شد.

 

علائم خطر به شکل مثلث با حاشیه قرمز و دارای نقشی سیاه روی یک زمینه سفید می‌باشند . علائم نقش سیاه، نشان‌گر نوع خطر می‌باشد. این علائم در پنج اندازه به کار می‌روند اندازه‌های بزرگ‌تر برای آزاد راه ها و بزرگراه‌ها به کار می‌روند و بایستی در فاصله نسبتا زیادی از خطر مربوطه قرار گیرند. زیرا وقتی سرعت وسائط نقلیه زیاد است رانندگان با توجه به سرعت احتیاج به فاصله بیشتری برای کم کردن سرعت خود دارند همچنین در جلوی علائم بزرگ‌تر می‌بایستی به طور طبیعی فاصله دید بیشتری وجود داشته باشد، تا قابل رؤیت بودن علائم را تأمین نماید.

مهم‌ترین عامل انتخاب اندازه علامت، سرعت حرکت است. شکل کلی علامت حق تقدم عبور، یک مثلث معکوس است که دارای صفحه نشان دهنده فاصله نمی‌باشد.

تقاطع‌ها:

برای نشان دادن تقاطع‌ها، احتیاج مبرمی به نصب علائم خطر نمی‌باشد، این علائم فقط هنگامی که لازم است رانندگان از وجود یک تقاطع آگاه شوند و هیچگونه علامت یا چراغ راهنمایی وجود نداشته باشد استفاده می‌شوند.

 

در راه‌های اصلی استفاده از علائم تقاطع بایستی به طور استثنائی به عمل آید. در راه‌های اصلی دیگر برای نشان دادن یک تقاطع وقتی که علامت پیش آگاهی جهت نما و یا چراغ راهنمایی وجود نداشته باشد، یا جایی که رانندگان خود تقاطع (راه فرعی) و یا علامت جهت نمای مربوطه را به خاطر یک پیچ یا یک برجستگی نمی‌توانند ببینند، به کار می‌رود.

در یک راه فرعی علامت تقاطع وقتی لازم خواهد شد که همه موارد زیر برقرار باشد:

• هیچگونه علامت پیش آگاهی جهت نما وجودنداشته باشد.
• علامت حق تقدم عبور و ایست وجود نداشته باشد.
• هیچگونه چراغ راهنمایی وجود نداشته و تقاطع به شکل میدان نباشد.
• مسئولان راه علاوه بر خط کشی سواره رو یک علامت آگاه کننده در کنار راه را نیز لازم بدانند.

میدان ها:

بایستی جایی که لازم است، نزدیک شدن به میدان را به آگاهی برسانند و هیچ‌گونه علامت پیش آگاهی جهت نما در این مورد وجود نداشته باشد

در راههای با جداکننده، وسط این علائم بایستی همراه با علائم پیش آگاهی جهت نما بکار روند. یکی از این علائم پیش آگاهی در فاصله ۵۰۰ متری میدان و در قسمت راست راه قرار گیرد.

،علامت میدان، تنها بایستی برای میدان‌های واقعی به کار رود. این علامت برای راه یک طرفه‌ای که دور یک جزیره مثلث شکل می‌گردد ( مانند تقاطع T ) و یا در محل ورود به یک سیستم یک‌طرفه راه اصلی نبایستی مورد استفاده قرار گیرد.